Nielo-bastardo
Nigella hispanica
Ranunculaceae
Noms en français : Nigelle d'Espagne, Nigelle de France.
Descripcioun :La nielo-bastardo trachis dins li champ de cerealo. Mai emé lis erbicide, es uno planto que se vèi pu gaire. Ei pulèu basso (20-50 cm) e tambèn forto. Fai de poulìdi flour bluio. Pèr la destria de la pato-d'aragno que ié sèmblo, fau regarda que i'ague ges de bratèio que remounton sus li bord de la flour. Mai li fru se sèmbon pas. Coumpara emé Nigella damascena.
Usanço :D'estùdi an moustra que la nielo-bastardo caupié de mouleculo bono pèr lucha contro li baterìo. Dins d'ùni païs dóu levant, sa cousino Nigella sativa èi cultivado pèr n'en faire la recordo de grano coumestiblo.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Nigella
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Meissoun
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Nigella hispanica L., 1753
(= Nigella gallica Jord., 1852 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753